Ludzka krew z ceremonii wudu użyta do budowy cenotafu zmarłego władcy Dahomeju

11 czerwca 2024, 10:03

Badania, opublikowane na łamach pisma Proteomics, potwierdziły, że w pałacu króla Gezo – historycznej postaci spopularyzowanej w filmie przygodowym „Królowa wojownik” – odprawiano rytuały wudu, w ramach których poświęcano ludzi. Gezo rządził w Dahomeju w latach 1818–1858. Uwolnił swój kraj od zależności od królestwa Ojo i stworzył z niego agresywną militarystyczną potęgę regionalną. Część jego armii stanowiły żeńskie jednostki Agojie, przez Europejczyków zwane „Amazonkami”.


Księgarnia PWN - Gwiazdka 2024

„Żelazne” zęby gryzoni szansą na wzmocnienie i uchronienie ludzkich zębów?

10 czerwca 2024, 08:46

Bobry, nutrie czy szczury mają wyjątkowo silne, wydłużone zęby, które rosną im przez całe życie. Naukowcy z Instytutu Badań Ciała Stałego im. Maxa Plancka w Stuttgarcie przyjrzeli się zębom gryzoni w skali nano i odkryli, że ich zewnętrzna warstwa pokryta jest materiałem zawierającym żelazo. To dzięki niemu zęby są tak wytrzymałe. Odkrycie może doprowadzić do stworzenia nowych biomateriałów do pokrywania ludzkich zębów.


Celtycka dynastia w Europie Środkowej. Badania genetyczne potwierdzają pokrewieństwo książąt

5 czerwca 2024, 09:10

Celtowie pozostawili wiele śladów w Europie. Jednymi z najwspanialszych są kurhany Eberdingen-Hochdorf i Asperg-Grafenbühl, oddalone od siebie o 10 kilometrów. Zwane wspólnie Fürstengräber są jednymi z najlepiej wyposażonych prehistorycznych grobów odkrytych na terenie Europy. Od dawna podejrzewano, że książęta pochowani w Eberdingen-Hochdorf i Asperg-Grafenbühl byli spokrewnieni. Jednak dopiero badania genetyczne pozwoliły na zweryfikowanie tych przypuszczań, mówi Dirk Krausse z Krajowego Biura Ochrony Zabytków Badenii-Wirtembergii.


Antybakteryjna stal nierdzewna przyda się w szpitalach i przemyśle spożywczym

4 czerwca 2024, 12:12

Na Georgia Institute of Technology powstała technologia, pozwalająca na tworzenie na powierzchni stali nierdzewnej powłoki antybakteryjnej. Niezwykle istotnym elementem jest fakt, że ochronę przeciwbakteryjną można uzyskać bez stosowania antybiotyków i zwiększenia ryzyka antybiotykooporności, która jest coraz większym światowym problemem. Szacuje się bowiem, że antybiotykooporone bakterie zabiły w samym tylko 2019 roku 1,27 miliona ludzi.


Greccy marines sprawdzili, czy zbroja opisana przez Homera rzeczywiście nadawała się do walki

3 czerwca 2024, 12:20

W 1960 roku w pobliżu wsi Dendra niedaleko Myken na południu Grecji znaleziono jedną z najstarszych zbroi w Europie. Od tamtej pory trwają wśród naukowców spory, czy pochodząca z późnej epoki brązu zbroja rzeczywiście była używana w walce – jak opisuje to Homer w Iliadzie – czy też była wyłącznie strojem ceremonialnym. A może wykorzystywano ją w walce, ale 18-kilogramową zbroję nosili jedynie wojownicy jeżdżący na rydwanach? Kwestię tę postanowił ostatecznie rozstrzygnąć profesor fizjologii Andreas D. Fluoris z Uniwersytetu Tesalii.


Wyciąg ze skórek pomarańczy pomaga w zachowaniu zdrowego układu krążenia

29 maja 2024, 12:07

Choroby serca to jedna z głównych przyczyn zgonów wśród ludzi. Z niedawno przeprowadzonych badań wiemy, że pewne bakterie występujące w jelitach zwiększają ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia. Bakterie te, gdy do naszego przewodu pokarmowego trafiają produkty pochodzenia zwierzęcego – głównie czerwone mięso – produkują szkodliwy tlenek trimetyloaminy (TMAO). Być może uda się temu zaradzić. Naukowcy Florydy informują, że wyciąg ze skórek pomarańczy zmniejsza wytwarzanie TMAO.


Wielkie opady deszczu i powodzie zagrażają brazylijskiemu dziedzictwu narodowemu

29 maja 2024, 08:30

Katastrofalne deszcze i powodzie, które od końca kwietnia nawiedzają stan Rio Grande do Sul, zagrażają brazylijskiemu dziedzictwu narodowemu. Sytuacja jest tak poważna, że Ministerstwo Kultury powołało specjalny zespół zadaniowy, którego celem jest dokładne oszacowanie strat. Obecnie wiadomo, że ponad 50 z 378 muzeów regionu zgłosiło uszkodzenia budynków, a niemal 100 okręgów samorządowych poinformowało o uszkodzeniach stanowisk archeologicznych, galerii, teatrów, bibliotek czy zbiorów muzealnych.


Na marginesach ksiąg w amerykańskiej bibliotece publicznej zidentyfikowano notatki Johna Miltona

28 maja 2024, 10:06

W znajdujących się w Burton Barr Central Library w Phoenix w Arizonie dwóch tomach „Kronik” Raphaela Holinsheda zidentyfikowano odręczne pismo Johna Miltona. To zaledwie jedne z trzech książek, w których poeta pozostawił notatki i jedne z 9, jakie przetrwały z jego biblioteki. The Chronicles of England, Scotlande, and Irelande Holinsheda wywarły wielki wpływ na renesansowych mistrzów pióra, jak Shakespeare, Marlowe czy Spenser. Odkrycie pozwala lepiej poznać proces twórczy Miltona i jego zainteresowania.


Badacze poznali nowe właściwości prometu, najbardziej tajemniczego z lantanowców

24 maja 2024, 08:31

Naukowcom z Oak Ridge National Laboratory (ORNL) udało się poznać ukryte dotychczas właściwości jednego z pierwiastków ziem rzadkich, prometu. Otwiera to drogę do jego szerszych zastosowań w wielu różnych dziedzinach, od medycyny po podróże kosmiczne. Odkryty przed 80 laty w ORNL lantanowiec jest wytwarzany w niewielkich ilościach i używany w badaniach medycznych czy bateriach atomowych. Wciąż jednak bardzo mało o nim wiemy.


Duńczycy wyjaśnili zagadkę znikających gwiazd? Całkowity kolaps grawitacyjny gwiazdy w VFTS 243

23 maja 2024, 08:34

Astrofizycy z Instytutu Nielsa Bohra na Uniwersytecie w Kopenhadze wyjaśnili fenomen gwiazd znikających z nieboskłonu. W pracy opublikowanej na łamach Physical Review Letters dostarczyli najsilniejszych dowodów na wsparcie teorii mówiącej o grawitacyjnym zapadaniu masywnych gwiazd, w wyniku którego nie powstaje ani biały karzeł, ani supernowa, a pojawia się czarna dziura. Dla obserwatora z zewnątrz wygląda to tak, jakby gwiazda po prostu zniknęła.


Zostań Patronem

Od 2006 roku popularyzujemy naukę. Chcemy się rozwijać i dostarczać naszym Czytelnikom jeszcze więcej atrakcyjnych treści wysokiej jakości. Dlatego postanowiliśmy poprosić o wsparcie. Zostań naszym Patronem i pomóż nam rozwijać KopalnięWiedzy.

Patronite

Patroni KopalniWiedzy